Скачать с ютуб Stara Huta w Gliwicach - Tajemniczy świat ruin в хорошем качестве

Stara Huta w Gliwicach - Tajemniczy świat ruin

Decyzję o budowie na Górnym Śląsku huty żelaza z piecami opalanymi koksem podjęto 12 lipca 1791 roku. Przy wyborze miejsca brano pod uwagę dostępność surowca (rud żelaza), materiału opałowego (węgiel koksujący) i wody niezbędnej w każdym procesie technologicznym. Ostatecznie postanowiono o budowie huty w pobliżu Gliwic, do czego skłaniały dodatkowo następujące okoliczności: możliwość zbudowania drogi wodnej do spławu surowca i gotowych wyrobów oraz lokalne tradycje metalurgiczne. W obawie przed spiętrzeniem trudności technicznych zdecydowano o pozostaniu przy tradycyjnym wodnym napędzie huty, choć w tym czasie można już było użyć do tego celu maszyny parowej. Plan budowy huty ostatecznie zatwierdzono w 1793 roku. W celu zapewnienia zakładowi dostatecznej ilości wody zakupiono cztery pobliskie młyny wodne. Nadzór nad całością budowy huty sprawował osobiście hrabia Reden. Do listopada 1794 roku wykonano między innymi fundamenty pod wielki piec i wieżę zsypową oraz rozpoczęto budowę odlewni żeliwa. W 1795 roku przystąpiono do budowy urządzeń wodnych i maszynowni, wzniesiono budynek dmuchawy i rozpoczęto zwózkę rudy żelaza. Zgodnie z planem wszystkie prace budowlane ukończono w następnym roku. Specjalistyczne urządzenia hutnicze zostały sprowadzone do Gliwic z Carron w Anglii (dmuchawa złożona z trzech cylindrów) oraz z pobliskiej Małej Panwi. Pierwszy rozruch wielkiego pieca dokonany 21 września 1796 roku nie powiódł się, więc go przebudowano. Ponowne uruchomienie wielkiego pieca nastąpiło 3 listopada, ale pierwszą śląską płynną surówkę na koksie otrzymano dopiero 10 listopada. Gliwicki wielki piec został zbudowany i uruchomiony pod kierownictwem szkockiego inżyniera Johna Baildona (1772−1846). Uruchomienie wielkiego pieca opalanego koksem przyspieszyło dalszą rozbudowę Huty Gliwickiej. Dominujący charakter produkcji zbrojeniowej huty utrzymał się aż do końca wojen napoleońskich. W latach 1815−1830 przestawiono produkcję huty na potrzeby pokojowe, czemu służyła m.in. rozbudowa warsztatu kowalskiego i dobudowanie dwóch kolejnych pieców płomieniowych. Dzięki nowemu profilowi produkcji huta stała się jednym z czołowych producentów maszyn i młotów parowych, wyrobów emalierskich, żeliwnych mostów i odlewów artystycznych. Oddany do użytku w 1806 roku Kanał Kłodnicki usprawnił transport surowców do huty i wywóz z niej gotowych towarów. Koniunktura gospodarcza z lat 40−tych pociągnęła za sobą dalszą rozbudowę huty i wzrost jej produkcji. Zwiększone zapotrzebowanie na wyroby hutnicze ze strony przemysłu górnośląskiego skłoniło kierownictwo zakładu do budowy dwóch nowych wielkich pieców („Schultz” i „Karsten”), w miejsce rozebranego starego pieca. Celem tych zabiegów była chęć uniezależnienia się od dostaw surówki z zewnątrz. W tym czasie huta składała się z następujących działów: wielkich pieców, odlewni, warsztatu maszynowego i kuźni młotów. Poszczególne wydziały dysponowały nowoczesnymi maszynami parowymi, tokarkami, szlifierkami, wiertarkami, piłami, strugarkami, urządzeniami do wychwytywania gazu, piecami płomieniowymi itp. W ramach odlewni funkcjonowały dwie odlewnie do odlewów piaskowych, odlewnia odlewów w glinie i odlewnia rur. U progu XX wieku huta obejmowała następujące zakłady i urządzenia m.in.: wielki piec, wiertarnię z tokarnią, warsztat maszynowy, szlifiernię, wydział produkcji kotłów, ślusarnię, modelarnię, stolarnię, cegielnię i kruszarnię wapieni. W 1798 roku w Królewskiej Odlewni Żeliwa w Gliwicach powstała odlewnia artystyczna. Począwszy od 1804 roku z nowo uruchomionej Królewskiej Odlewni Żeliwa w Berlinie przysyłano tutaj modele tworzone m.in. przez europejskiej sławy rzeźbiarzy, np. Karla Friedricha Schinkla, Christiana Daniela Raucha, Johanna Gottfrieda Schadowa i Leonharda Poscha. Tego samego roku po raz pierwszy gliwickie odlewy zostały wysłane na wystawę Akademii Sztuk Pięknych w Berlinie. Spadek popytu na odlewy artystyczne, który rozpoczął się w połowie lat 30-tych XIX wieku, doprowadził do stopniowego zaprzestania produkcji określonych wyrobów. W 1845 roku zrezygnowano z produkcji seryjnej, ograniczając się tylko do wykonywania zamówień. Środek ciężkości przeniesiony został wówczas na produkcję wyrobów technicznych, w tym m.in. naczyń emaliowanych oraz rur gazociągowych. W 1872 roku zamknięto modelarnię, której ponowne otwarcie nastąpiło dopiero w 1888 roku. W latach największej świetności huty (1807−1830) powstały odlewy o najwyższej jakości i bogatym asortymencie: − rzeźby ogrodowe, nagrobkowe i sakralne, − biżuteria żeliwna, gemmy i żetony (produkowane seryjnie), − najliczniej produkowana tzw. galanteria (drobne przedmioty o funkcjach dekoracyjno−użytkowych), − małe formy rzeźbiarskie w postaci statuetek, miniatur pomników i rzeźb, popiersia, medale i plakiety. #tajemniczyświatruin #gliwice #huta #industriada #zabytki #spacer #wycieczka #historia #śląsk #polska #blogodkrywcy #musicfordestruction